«هاشم ترلا‌ن»ین خاطره‌لریندن:
تبریزده «مهاجر»ایدیم، تهراندا «متجاسر»ده اولدوم

….. 1325نجي ايلين آذر آيی‌نين اييرمی بيری آذربايجان، او جمله‌‌‏دن تبريز اؤز آغير و چتين گونلريني ياشاييردي. سينه‌‏سيندن چيخان نفس بوغازينداكي بوغونتولارين ايچينده‌ ايتيردي. بو قوجامان شهر اؤز قارا طالعي بويو آپارديغي مبارزه‌‏لرده‌ آغ گون دئيه‌ آياغا قالخميشسا دا منحوس شاه‌لارين اسيري اولموشدو. ايندي يئنه‌ ده‌ ستارخانين بايراغي الينده‌ اولا- اولا اوره‌‏يي دؤيونور، نفسي تؤيشه‌‏ييردي؛ آمما تبريز مشروطه‌ زامانينداكي كيمي باشيني ديك توتموشدو. او سانكي دؤره‌‏سيندكي باش وئرن فيرتينالارا دوداق بوزهرك «بو منيم نه‌ اوّليم، نه‌ ده‌ آخيريمدير»، دئييردي.
تبريز عادي حالدا دئييلدي. اكثر آداملار ائولرينده‌ قاليب قاپيني دالدان باغلاميشديلار. فقط دربارين قيرينتي هديّه‌‏سي ايله‌ دولانان اوباش‌لار ال‌لرينده‌ توفنگ كوچه‌- خيابانلاردا ملي حؤكومت ايله‌ همکارليق ائدنلري اوولاييب يوخ ائديرديلر. ساعات ميدانينا طرف يولا دوشدوم. هله‌ اورا چاتماميش سول طرفده‌ يئني ساختمان عمل…

Read more

هر کس استعدادی قدر بو آخار چایدان اؤزونو دؤیوزدوروردو

اوستاد غلام حسین فرنود ایندی آرامیزدا دئییلدیر.

آذربایجان خالق یازیچیسی، اجتماعی خادیم، تواضعکار اینسان و علم خادیمی غلام حسین فرنودون اؤلوم خبری بیزی دریندن کدرلندیریب، سارسیتدی.

غلام حسین فرنودون یاخینلاریندان‌ بیری اونون باره‌سینده بئله سؤیلمیش‌دیر: "غلام حسین فرنود ایران و آذربایجانی‌نین مدنیتی‌نین چیچکلندیگی دؤورونده یوکسلدی. او، صمد بهرنگی، غلام حسین سایدی و ... کیمی ضیا‌لی و سیاسی-اجتماعی خادیم‌لر نسلینه منسوب اولموش‌دور. اونلار کیمی اؤز یئرلی و میللی مدنیتینی اینکیشاف ائتدیرمک، هابئله اونو باشقا مدنیت دونیاسینا تانیت‌دیرماق اوچون گئجه-گوندوز یورولما‌دان چالیشمیش‌دیر. فرنود نسلی‌نین ضیا‌لی‌لاری ائله بیر خصوصیت‌لره مالیکدی‌لر کی، تأسفله اونلاردان سونرا آذربایجان تاریخینده هئچ واخت تکرار اولمامیش‌دیر. اونلار اؤز دوشونجه و اینام‌لاری‌نین تبلیغینده آچیق و جسارتلی اولموش‌لار و بو دا اونلارین خصوصی اؤزللیک‌لری اولا‌راق بو نسلی باشقا نسیللردن فرقلندیریر. دئمک اولار کی، فرنود بو ضیا‌لی‌لار مکتبی‌نین قورویوجوسو و داوامچی‌سی ایدی…

Read more

      یئنه فضولی ایله باشباشا
        سوسن نواده رضی

فضولی:
گریبان اولدی رسوالیق الی‌له چاک، دامن هم
منه رسوالیغیم‌دا دوست‌لار طعن ائتدی، دشمن هم
ره عشق ایچره جان قیلدیم گرفتار بلا، تن هم
بو یئتمزمی‌کی بیـــر درد آرتیریرسان دردیمه سن هم؟!

رضی:
بو دونیانین داشین بیر تورلو باشدان آتمادین، من هم
نه عهدینده، نه قوولوندا وفا سن ائتمه‌دین، من هم
محبت یول‌لارین چیزدین، ولی سن گئتمه‌دین من هم
اوساندیردین! بو لذت ذؤوقونه سن یئتمه‌دین، من هم

فضولی:
اگر توتسام غمیم ائل‌دن نهـــان، صبر و قراریم یوخ
وگر شرح غم پنهانیم ائتسم، غمـگساریم یوخ
اسیـــر بند زندانم، الیم‌ده اختیاریم یوخ
بو یئتمزمی‌کی بیر درد آرتیریرسان دردیمه سن هم؟

رضی:
اورکده درد درد اوسته گلیب آوار اولار اما
یاشام باشدان باشا غم اوستونه غملر قالار اما
سئویلمک نشئه‌سی جان اوستونه جانلار جالار، اما
اوساندیردین! بو لذت ذؤوقونه سن یئتمه‌دین، من هم…

Read more

اؤتن گونلرین قوجا قارتالی

گنجعلی صباحی‌نین حیات و یارادیجیلیغینا دایر

ائلدار موغانلی

معاصر گونئی آذربایجان ادبیاتی‌نین نثر قولو، قوجامان یازیچیمیز گنجعلی صباحی‌نین آدی‌لا باغلی‌دیر. آذربایجان دیلی و ادبیاتی اوزره آکادئمیک تحصیل صاحبی، دیل و ادبیاتین اینجه‌لیک‌لرینی و بدیعی خصوصیت‌لرینی دریندن بیلن، دوغما خالقی‌نین معنوی عالمینی یاخشی تانییان، جمعیتین داخیلینده‌کی قایدا- قانونلاری، اجتماعی و سیاسی مبارزه‌ده‌ اؤیره‌نن قوجامان ادیب، اؤز دؤورو شرایطینی گؤستر‌ن پارلاق نثر اثرلری‌نین یارادیجیسی اولموشدور. بو اثرلر، اجتماعی قورولوشون گئرچک‎لیک‌لری‌نین شفاف بیر بدیعی گوزگوسو اولماقلا برابر، اجتماعی طلباتین جاوابی کیمی، ادیبین صنعت یؤنونو قاباریق شکیلده نمایش ائتدیره بیلمیشدیر.

ائنیش- یوخوشلو حیات
آنادان اولماسی‌نین یوز دؤرد ایل‌لیگینی قارشیلادیغیمیز استاد گنجعلی صباحی، ۱۲۸۵- ینجی گونش ایلی‌نین بهمن آییندا، “مرند” شهری‌نین یاخینلیغیندا “قانلی داغ” اته‌یینده یئرل…

Read more

فرهاد سوسدو
آیریلیق، آیریلیق، آمان آیریلیق …!

«فارس» خبر آژانسی‌نین یایدیغی خبره استنادا، آذربایجانین تانینمیش شاعری و یادداشتلاردا قالان «آیریلیق» ماهنیسی‌نین موللیفی رجب ابراهیمی(فرهاد) اوزون مدت خسته‌لیکدن سونرا بهمن آیی‌نین ۲۰نجی گونو اردبیل شهرینده ابدی‌لیک سوسموشدور.
رجب ابراهیمی(فرهاد) ۱۳۱۴نجی ایلین آبان آییندا اردبیل ولایتی‌نین یورتچو ناحیه‌سینده کورعباسلو کندینده دونیایا گؤز آچمیش، عؤمرونون اوزون ایللرینی تهراندا، سون ایللر ایسه اردبیلده یاشامیشدیر. فرهادا بؤیوک شؤهرت گتیرن اونون «آیریلیق» عنوانلی شعری اولموشدور. بو شعر ۱۳۳۵نجی ایل یارانیب و گؤرکملی آذربایجان بسته‌کاری اوستاد علی سلیمی‌بو شعرین اوستونده ماهنی بستله‌میشدیر. ماهنینی ایلک دفعه تبریز رادیوسوندا «وارتوش» خانیم، سونرالار ایسه رشید بهبودف، یعقوب ظروفچی، باریش مانچو، امیل ساین، لطفیار ایمانوف، داریوش، گوگوش، منصور، جم کاراجا، کورای آوجی، ماحسون قیرمیزی گول و بیر چوخ خواننده‌لر ایفا ائتمیشدیر. «آیریلیق» ماهنیسینا دونیا شؤهرتی قازاندیران رشید بهبودوفون ایفاسی اولموشدور…

Read more

تبریز شهرینده «عاشیق حسن اسکندری»نین کیتاب مراسیمی‌کئچیریلدی

مرداد آیی‌نین ۱۹نجی گونو ائل عاشیقی «عاشیق حسن اسکندری»نین یئنی نشر ائدیلمیش «خاطیره‌لر، داستان‌لار، شعرلر» باشلیقلی کیتابی‌نین تانیتدیرما تدبیری کئچیریلدی.
تبریز شهرینده کئچیریلن بو شعرلی- موسیقیلی تدبیرده عاشیق حسن اسکندری‌نین عائله‌ عضولری، یاخین دوست- تانیشلاری اشتراک ائتمیشلر. دؤرد ساعاتلیق بو تدبیرده عاشیق موسیقیسی ایفالاری ایله برابر عاشیق حسن‌ین کیتابی حاقیندا رای‌لر سؤیلنمیش و مجلیسده حاضیر اولان شاعرلر طرفیندن شعرلر اوخونموشدور.
مراسیمین آپاریجیسی «حسن کافی» تدبیری عاشیق حسن اسکندری‌نین نوه‌سی آپاریجی «صنم خانیم»ین دانیشیغی ایله آچمیشدیر. صنم خانیم عاشیق حسن‌ین منظوم بیوگرافیاسینی مجلیس اشتراکچیلارینا چاتدیرمیشدیر. سونرا عاشیق حسن‌ین یاخین یولداشلاریندان اولان تانینمیش آذربایجان صنعتکاری «عاشیق اشرف حسین‌پور» عاشیق حسین جوان‌ین ایکی ماهنیسینی اوخوماقلا مجلیس اشتراکچیلاری‌نین بؤیوک آلقیشلاری و رغبتینی قازانمیشدیر. عاشیق اشرف‌دن علاوه «عاشیق منسوم» و «نبی اسکندری» چیخیش ائتمیشلر و آذربایجانین تانینمیش عاشیق صنعتی تدقیقاتچیسی «دوقتور محمد عبادی(آلیشیق)» آذربایجان عاشی…

Read more

«سحر خیاوی»نین «… و قادین دانیشیر»

شعر توپلوسوندان فئمینیستی اوخونوش
سارای محمدرضایی

سحر خانیمی‌چوخلو سانال دونیاسیندا ادبی قروپلاردان تانییرام؛ ظنیمجه ائله بئله نقد، مباحثه فضا‌لاریندا انسان‌لارین ایشین و کارکتئرین تانیماق اولار. سحر خانیم اورتا یاشلی بیر قادین شاعر اولاراق همشه دوشونجه و فیکیرده جزملیک‌دن اوزاق گزن بیریسی اولوب؛ اونونچون ده گنج‌لرله چوخلو دوست سایاغی داورانیب و کؤهنه فضالاردان اوزاقلاشیب؛ همشه اؤیرنمه‌یه جان آتماق اونون کاراکتئرینده ان آلقیشلی نوقطه‌دی. بونونلا بئله سحر خانیمین ایلک شعر توپلوسونا فئمینیستی باخیشلا، هئچ اولماسا قادین مرکزلی دوشونجه ایله اوخونوش‌لا و باخیش‌لا توخوناجاغام.
فئمینیستی نقدده چوخلو بیزیم قایناغیمیز آمریکالی ادبیات تنقیدچیسی«الاین شوالترShowalter Elaine »‌دیر، ایلک اودور کی علمی‌بیر باخیش‌لا، قادین ادبیاتینی، تاریخسل دؤورلرینی آچیقلاییب و قادین یازیسی و ادبیاتین اورتایا قویوب. البت فیرانسالی فیلسوف و ادبیات تنقیدچیسی «هلن سیک…

Read more

دونیا سندن کیم‌لر کئچدی
»ادبیات سئونلر گروهو«

تاسسوفله‌لرله عزیز دوستوموز آذربایجان خالقینین موباریز اوغلو یازیچی، مترجم اوستاد ولی رحیم‌زاده بیزدن آیریلدی.
ولی رحیم‌زاده ۱۳۱۰نجو ایلده اهرده موباریز بیر عاییله‌ده دونیایا گؤز آچدی. اوستادین گنج یاش‌لاری آذربایجان خالقینین طالعینده پارلاق بیر اولدوز کیمی‌پارلایان ۲۱ آذر نهضتی ایله اوست اوسته دوشدو. ۱۶ یاشیندان بو نهضته قوشولدو و بو سببدن ۱۳۲۵نجی ایلدن ۱۳۲۷نجی ایله قده‌ر خرم آبادین بدرآبادینا سورگون ائدیلیر.
اوستاد ولی رحیم زاده بوتون عؤمرونو یورولمادان اوز خالقینین سعادتی اوغروندا صرف ائلدی. ۱۳۴۹نجی ایلدن وطندن کؤچمک مجبوریتینده قالدی. ۲۴ ایل غوربتده یاشایان ولی رحیم‌زاده ۱۳۷۴نجی ایلده وطنه قاییدیر و ادبی مدنی ایشلرله مشغول اولور.
خالقیمیزین سئویملی اوغلوندان بیزه یادیگار قالان اثرلر:
چاپ اولموش‌لار:
۱- ایکی جیلدلیک آذربایجان عاشیق‌لاری وائل شاعیرلری – اهلیمان آخوندوفون اثرینین ک…

Read more

آذربایجان رسپوبلیکاسینین پرزیدنتی

الهام علی یف جنابلارینا

محترم جناب پرزیدنت

اروپا اولمپیا کمیته سینین ٤١- جی باش آسامبلیاسینین مستقل آذربایجان رسپوبلیکاسینین پایتاختی باکی شهرینده ١ اروپا اویونلارینین کچیریلمه سی باره ده قرارینین قبولوندان ٢ ایل ٦ آی ئوتور. کمیته سچیمینیائدرکن رگیونون لیدر دولتی سایلان آذربایجانین صورتلی انکشافینی، ثابت دولت اولماسینی، دنیا بیلیینده کی موقعینی، چوخسایلی بین الخلق یاریشلاری یوکسک سویه ده کئچیرمه تجربه سینی، ادمانچیلاریمیزین دقت چکن اوغورلارینی و دیگر مثبت جهتلری اساس گوتوروب.

ئولکه داخلینده مینلرله کیلومتر مسافه قط ائدن، هر بولگه ده یوکسک احوال روحیه ایله قارشیلانان معشل ایندی پایتاختادیر. لاکین ایندیدن دئیه بیله ریک کی، اودلار یوردو بشر تاریخینه محتشم حادثه کیمی یازیلاجاق بین الخلق ایدمان تدبیرینه تام حاضیردیر. امینلییمیز شرقده دمکراتیانین بشیگی ساییلان، ئوزونون بشری کیفیتلری ایله سچیلن ئولکه یه سیزین کیمی دونیه وی ایمیجه مالیک سیاستچینین، دولت خادیمینین رهبرلیک ائتمه سیندن، آذربایجانیبن بیرینجی خانیمی، یونسکونون خوش مراملی صفیری مهربان خانم علی یوانین صدری اولدوغو تشکیلات کمیته سینین ئوهده س…

Read more

مبارز شاعر عارف صفانین وفاتینین ایل دونومو عرفه سینده

سونوجو یادگاری «آزادلیق» 

اونون ئوتن ایلین سنتیابریندا ٨٥ یاشینی قید ائدجه ییک. لاکن طالعین آمانسیز کولکلری مارتین ٢- ده هارف صفانی دا سیرالاریمیزدان آپاردی. بیزه ائله گلیر کی، مبارز و نغمه کار شاعر ینه سیرالاریمیزدادیر. هر تدبیریمیزین داها  جانلی و ماراقلی کیچمه سی ایچون سوز بوخچاسینی آچیر، اورادان تپ- تزه دورلریندن چیخاریب خیردالاییر، کونوللریمیزی اوخشاییر. بیز موضویا وفاتینین ایلی عرفه سیسنده قاییداجاغیق. اما ائله بیلیریک کی، ١٩٢٩- جو ایلده آشقاباددا آنادان اولان، سید عظیم شیروانینین آنا طرفدن نتیجه سی، « ٢١آذر» انقلابینین شاهدی، گنجلر تشکیلاتینین فعالیتینده ایشتیراک ایدن، دایم سمیمیتی، فرقه میزه قلبأ باغلیلیغی ایله سیچیلن، بو محبتی پوئزیاسیندا، هم چینین شخصی داورانیشیندا ایانی گوسترن عارف صفامیزا قالان بیر بورجوموزلا دا ئودمه لییک. تقدیم ایده جییمیز «آزادلیق» شعری «سحو ایدرم بلکه ده» و «قزللر و گوزللر»، سید عظیم شیروانینین نوسی سعادت خانیمین «آغلی- قارالی گونلری» کتابلاری معلفینین زنگین یارادیجیلیغینین آپاریجی خطینین نمونه لریندندیر. س.ز ویرمیشدیک درج ایده جییک، روحو شاد اولسون!…

Read more